Biologia starzenia
Tytuł oryginału: "Biology of aging, ".
Poznanie biologicznego procesu starzenia się wymaga zrozumienia podstawowych koncepcji z zakresu biochemii i fizjologii, które mają zastosowanie do wszystkich form życia i wszystkich jego etapów. Dlatego też każdy z rozdziałów rozpoczyna się od omówienia podstawowych praw biologicznych odnoszących się do systemów, które nie uległy procesowi starzenia się. Ilustracje są łatwo zrozumiałe i towarzyszą im obszerne
legendy, stanowiąc uzupełnienie tekstu głównego, a nie jego zwykłe powtórzenie. We wszystkich rozdziałach kluczowe pojęcia zostały pogrubione, a ich definicje znajdują się z obszernym Słowniku pojęć. Ramki uszczegóławiają wywód z tekstu głównego bądź wprowadzają dygresje związane z tematem rozdziału. Kluczowe pojęcia stanowią podsumowanie najważniejszych wiadomości zaprezentowanych w każdym z rozdziałów. Pytania do dyskusji stanowią pomoc dydaktyczną, zaś Literatura uzupełniająca to lista źródeł przyporządkowanych każdemu z rozdziałów.
Zobacz pełny opis| Odpowiedzialność: | Roger B. McDonald ; [tłumaczenie Filip Fierek]. |
| Hasła: | Biogerontologia Choroby wieku starczego Długowieczność Starzenie komórkowe Starzenie się Starzenie się roślin Podręcznik |
| Adres wydawniczy: | Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2022. |
| Wydanie: | Wydanie I. |
| Opis fizyczny: | 435, [1] strona: fotografie, ilustracje, wykresy ; 29 cm. |
| Uwagi: | Bibliografia przy rozdziałach. Indeks. |
| Forma gatunek: | Książki. Publikacje dydaktyczne. Publikacje naukowe. |
| Dziedzina: | Biologia Medycyna i zdrowie |
| Powstanie dzieła: | 2019 r. |
| Twórcy: | Fierek, Filip. Tłumaczenie |
| Odbiorcy: | Szkoły wyższe. |
| Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- ROZDZIAŁ 1: PODSTAWOWE POJĘCIA BIOLOGII STARZENIA SIĘ
- * BIOGERONTOLOGIA – BADANIA NAD STARZENIEM BIOLOGICZNYM
- Biolodzy zaczęli zajmować się procesem starzenia się w momencie, gdy wzrosła długość życia człowieka
- W latach 40. XX wieku biogerontologia stała się niezależnym obszarem badań
- Współczesne badania nad starzeniem się są holistyczne
- Starzenie biologiczne zachodzące u gatunków innych niż człowiek ma wiele cech wspólnych ze starzeniem się obserwowanym u ludzi
- Badanie starzenia się to proces złożony
- Przyczyna i mechanizmy starzenia się to dwa odrębne, ale powiązane procesy
- * DEFINICJE STARZENIA BIOLOGICZNEGO
- Pierwsze definicje starzenia biologicznego opierały się na umieralności
- Do opisu starzenia biologicznego na przestrzeni określonego czasu służą definicje funkcjonalne
- Definicja starzenia się na użytek Biologii starzenia
- Do opisu procesu starzenia wykorzystuje się pojęcia rozwoju, dojrzałości i starzenia postreprodukcyjnego
- Starzenie biologiczne różni się od chorób podeszłego wieku
- * JAK BIOGERONTOLODZY BADAJĄ STARZENIE SIĘ. WYKORZYSTYWANIE ORGANIZMÓW MODELOWYCH W BADANIACH NAD STARZENIEM SIĘ CZŁOWIEKA
- Do opisu podstaw biochemicznych starzenia się i długowieczności mogą posłużyć hodowle komórkowe
- Grzyby to dobre modele do badań czynników środowiskowych wpływających na starzenie się i długowieczność
- Prymitywne bezkręgowce mogą dostarczać wskazówek do przedłużenia życia komórki, sygnalizacji komórkowej i starzenia się całego organizmu
- Owady można wykorzystać do zbadania, w jaki sposób sygnalizacja całego ciała i wewnątrzkomórkowa wpływa na historię życia
- Myszy i szczury są częstymi obiektami badawczym w kwestiach żywieniowych, genetycznych i fizjologicznych
- Naczelne inne niż ludzie wykazują wiele tych samych zależnych od wieku zmian co człowiek
- Do modelowania normalnego starzenia się człowieka wykorzystuje się ludzkie progerie
- * JAK BIOGERONTOLODZY BADAJĄ STARZENIE SIĘ. BIOGERONTOLOGIA PORÓWNAWCZA
- Zależność między rozmiarem ciała danego gatunku a jego maksymalną długością życia
- Zwiększoną długowieczność tłumaczy obniżona podatność na zagrożenia zewnętrzne
- Za zwiększenie długowieczności w warunkach naturalnych odpowiada także wysoce uporządkowana struktura społeczna
- Istnieje kilka zwierząt wodnych o skrajnej długowieczności
- Starzenie się wypławków i stułbi jest minimalne – wykazują one skrajną długowieczność związaną z dużą zdolnością regeneracji tkanek
- * JAK BIOGERONTOLODZY BADAJĄ STARZENIE SIĘ. BIOLOGIA SYSTEMÓW
- Dzięki biologii systemów biologia stanie się nauką predykcyjną
- Badania biologiczne opierają się na metodzie redukcjonistycznej
- Biologia systemów i redukcjonizm współdziałają na rzecz poszerzenia wiedzy i udoskonalenia prognoz
- Redukcjonizm może przewidywać właściwości emergentne w prostych systemach biologicznych; systemy złożone wymagają metody ilościowej
- Współczesna biologia systemów i nauki omiczne rozpoczęły się od sekwencjonowania genomu ludzkiego
- Sieci biologiczne zapewniają metodę oceny interakcji w systemie
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE POJĘCIA
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * ROZDZIAŁ 2: OCENA STARZENIA BIOLOGICZNEGO
- * OSZACOWANIE STARZENIA BIOLOGICZNEGO JEDNOSTKI
- Różnice w fenotypie związanym z wiekiem wpływają na pomiar starzenia się osobników
- Styl życia znacząco wpływa na fenotyp
- W badaniach przekrojowych porównuje się zmiany w różnych grupach wiekowych w określonym czasie
- Badania podłużne polegają na analizowaniu zmian jednej osoby przez wiele lat
- Precyzyjny i dokładny biomarker starzenia będzie opracowany przez Inicjatywę Medycyny Precyzyjnej
- * OSZACOWANIE STARZENIA BIOLOGICZNEGO POPULACJI
- Współczynnik umieralności określa liczbę zgonów w populacji
- Tablice trwania życia zawierają informacje o umieralności, oczekiwanym dalszym trwaniu życia i prawdopodobieństwie śmierci
- Współczynnik umieralności zależny od wieku rośnie wykładniczo
- Na współczynnik umieralności może mieć wpływ umieralność niezależna od wieku
- Czas podwojenia współczynnika umieralności koryguje różnice w początkowych współczynnikach umieralności
- Krzywe przeżywalności przybliżają współczynnik umieralności
- Spowolnienie współczynnika umieralności pod koniec życia wskazuje na istnienie genów długowieczności
- Era medycyny precyzyjnej zmieni sposób, w jaki mierzymy tempo starzenia się populacji
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE POJĘCIA
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * ROZDZIAŁ 3: EWOLUCYJNE TEORIE DŁUGOWIECZNOŚCI I STARZENIA SIĘ
- * PODSTAWY EWOLUCYJNYCH TEORII DŁUGOWIECZNOŚCI I STARZENIA SIĘ
- Weismann dokonał podziału na somę i komórki rozrodcze
- Weismann zasugerował, że starzenie się ma charakter nieadaptacyjny
- Biolodzy populacyjni opracowali równania logistyczne do obliczania rozwoju populacji
- Struktura wiekowa populacji złożonych eukariontów przedstawia darwinowskie dostosowanie
- Współczynnik reprodukcji opisuje dostosowanie specyficzne dla wieku w populacji rozmnażającej się
- Zależność między potencjałem reprodukcyjnym a darwinowskim dostosowaniem populacji opisał jako pierwszy R.A. Fisher
- * EWOLUCJA A DŁUGOWIECZNOŚĆ
- Zewnątrzpochodne tempo starzenia się prowadzi do osłabienia siły doboru naturalnego
- Medawar twierdził, że starzenie się jest wynikiem dryfu genetycznego
- Medawar zaproponował, że starzenie się i długowieczność powstają osobno w populacjach postreprodukcyjnych
- Teorię Medawara udoskonaliła hamiltonowska koncepcja siły doboru naturalnego wpływającego na umieralność
- * TESTOWANIE EWOLUCYJNYCH MODELI DŁUGOWIECZNOŚCI
- Wewnątrzpochodny współczynnik umieralności jest niższy u organizmów rozmnażających się późno
- Zależność między długością życia a reprodukcją wynika z dryfu genetycznego
- Wyniki testowania ewolucyjnej teorii długowieczności zmieniły badania biogerontologiczne
- * EWOLUCJA A STARZENIE SIĘ
- Antagonistyczna plejotropia to szczególny przypadek plejotropii ogólnej
- Teoria ciała jednorazowego użytku opiera się na przesunięciu zasobów
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE POJĘCIA
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * ROZDZIAŁ 4: STARZENIE KOMÓRKOWE
- * CYKL KOMÓRKOWY I PODZIAŁ KOMÓRKI
- Cykl komórkowy złożony jest z czterech faz i jednej fazy dodatkowej
- Replikacja DNA zachodzi podczas fazy S
- Podział komórki zachodzi w fazie M
- * REGULACJA CYKLU KOMÓRKOWEGO
- Replikację DNA inicjują cykliny S oraz kinazy cyklinozależne
- Szlak p53 może wstrzymać replikację DNA na granicy faz G1 i S
- W replikację DNA zaangażowanych jest wiele białek
- Kohezyny i kondensyny kontrolują segregację chromosomów
- Przejście metafazy w anafazę oznacza punkt końcowy w cyklu komórkowym
- W pełni funkcjonalne komórki mogą wyjść z cyklu komórkowego w fazie G0
- Programowana śmierć komórki – apoptoza – to normalny etap rozwoju tkanki
- * STARZENIE KOMÓRKOWE
- Błąd opóźnił odkrycie starzenia się komórek o 50 lat
- Wyniki badań Hayflicka i Moorheada dały początek cytogerontologii
- Komórki w hodowli mają trzy fazy wzrostu
- Starzejące się komórki mają kilka wspólnych cech
- Starzenie się komórki może chronić komórkę przed rakiem
- Mechanizmy indukujące starzenie się komórek nie są znane
- * PRZYCZYNA STARZENIA SIĘ KOMÓREK. AKUMULACJA USZKODZONYCH BIOCZĄSTECZEK
- Biocząsteczki podlegają zasadom termodynamiki
- Do życia niezbędne jest zachowanie uporządkowania i obecność energii swobodnej
- Mechanizmem leżącym u podstaw starzenia się jest utrata wierności molekularnej
- Starzenie się odzwierciedla wewnątrzkomórkową akumulację uszkodzonych biocząsteczek
- * METABOLICZNE PODSTAWY STARZENIA KOMÓRKOWEGO
- Organizmy wielokomórkowe powstały, gdy w atmosferze wzrósł poziom tlenu
- Metabolizm tlenowy tworzy reaktywne formy tlenu
- Większość jonów ponadtlenkowych powstaje podczas syntezy ATP w mitochondrium
- Redukcja rodnika ponadtlenkowego do wody katalizowana jest przez enzymy
- W redukcji cytozolowej również powstają wolne rodniki
- Wolne rodniki tlenowe prowadzą do akumulacji uszkodzonych biocząsteczek
- Błony komórkowe są podatne na uszkodzenia wywoływane przez reaktywne formy tlenu
- Wyjaśnieniem mechanizmu starzenia się polegającego na uszkodzeniach wywołanych reaktywnymi formami tlenu jest antagonistyczna plejotropia
- * TELOMERY A STARZENIE KOMÓRKOWE
- Telomery zapobiegają usuwaniu ważnych sekwencji DNA z opóźnionych nici
- Skracanie telomerów może być przyczyną starzenia się komórek somatycznych
- Istnieje zależność między krótkimi telomerami a zależnym od wieku spadkiem funkcji oraz chorobami
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE WIADOMOŚCI
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * ROZDZIAŁ 5: GENETYKA DŁUGOWIECZNOŚCI
- * OMÓWIENIE EKSPRESJI GENÓW U EUKARIONTÓW
- W wyniku transkrypcji DNA powstaje komplementarny RNA
- Komórki eukariotyczne modyfikują RNA po transkrypcji
- Translacja to sterowana przez RNA synteza białek
- Białka mogą być modyfikowane lub degradowane po translacji
- * REGULACJA EKSPRESJI GENÓW
- Ekspresja genów może być kontrolowana przez zmianę struktury nukleosomu: epigenom
- Ekspresja genów jest kontrolowana przez wiązanie białek do DNA
- Kontrola ekspresji genów może odbywać się także za pomocą mechanizmów potranskrypcyjnych
- * ANALIZA EKSPRESJI GENÓW W BIOGERONTOLOGII
- Pierwszym etapem biogerontologicznej analizy genetycznej jest skrining mutantów
- Identyfikacja funkcji genu wymaga klonowania DNA
- Funkcję genu można częściowo określić na podstawie jego sekwencji
- Funkcję genu może ujawnić hybrydyzacja in situ
- Organizmy modyfikowane genetycznie pomagają ocenić wpływ genów na długowieczność człowieka
- Mikromacierze DNA wykorzystuje się do oceny wzorców ekspresji genów w różnym wieku
- * GENETYCZNA REGULACJA DŁUGOWIECZNOŚCI U SACCHAROMYCES CEREVISIAE
- Saccharomyces cerevisiae rozmnażają się zarówno bezpłciowo, jak i płciowo
- Na rozmnażanie i długość życia mają wpływ warunki środowiskowe
- Na długość życia mają wpływ zmiany strukturalne DNA
- Związek szlaku SIR2 z długowiecznością
- Mutacje powodujące utratę funkcji w szlakach reagujących na składniki odżywcze mogą wydłużać życie: cel rapamycyny
- * GENETYCZNA REGULACJA DŁUGOWIECZNOŚCI CAENORHABDITIS ELEGANS
- Regulacja powstawania larw dauer prowadzi do zwiększenia długości życia
- Szlaki genetyczne regulują powstawanie larw dauer
- Słabe mutacje genu daf-2 wydłużają długość życia
- Gen daf-2 łączy długowieczność z kontrolą neuroendokrynną
- Białka mitochondrialne mogą być ogniwem między wydłużeniem życia a metabolizmem
- * GENETYCZNA REGULACJA DŁUGOWIECZNOŚCI DROSOPHILA MELANOGASTER
- Drosophila ma długą historię w badaniach genetycznych
- Geny zwiększające długowieczność związane są z podwyższoną odpornością na stres
- Geny regulujące rozwój Drosophila także przedłużają długość życia
- * GENETYCZNA REGULACJA DŁUGOWIECZNOŚCI MUS MUSCULUS
- Wiele genów Mus musculus wpływa na długowieczność
- Za związek między opóźnieniem rozwoju a długowiecznością odpowiada sygnalizacja insulinowa
- Osłabiona sygnalizacja hormonu wzrostu łączy insulinopodobne szlaki sygnalizacyjne ze zwiększoną długością życia
- Genetyczna regulacja długowieczności wykazana u myszy ma wpływ na starzenie się człowieka
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE POJĘCIA
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * ROZDZIAŁ 6: STARZENIE SIĘ ROŚLIN
- * PODSTAWY BIOLOGII ROŚLIN
- Komórki roślinne mają ścianę komórkową, wakuolę centralną i plastydy
- Fotosynteza zachodzi w chloroplastach
- Hormony roślinne regulują wzrost i rozwój
- * BIOLOGIA STARZENIA SIĘ ROŚLIN
- Starzenie mitotyczne zachodzi w komórkach merystemu wierzchołkowego
- Na starzenie postmitotycznych komórek roślinnych składają się procesy zaprogramowane i stochastyczne
- Liście Arabidopsis thaliana są modelem w badaniach nad starzeniem się roślin
- Starzenie się liści to proces trzyetapowy
- Monosacharydy odgrywają ważną rolę w starzeniu się liści
- Rozkład chloroplastów jest źródłem azotu i minerałów dla innych organów rośliny
- Produkty uboczne katabolizmu mogą stymulować geny odpowiedzialne za demontaż organelli
- W procesie starzenia liścia degradacji ulegają błony komórki roślinnej
- * INICJACJA STARZENIA SIĘ ROŚLIN
- Intensywność światła wpływa na inicjację starzenia się roślin
- Cytokininy opóźniają starzenie
- Inne hormony roślinne wywołują starzenie
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE POJĘCIA
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * ROZDZIAŁ 7: DŁUGOWIECZNOŚĆ I DŁUGOŚĆ ŻYCIA CZŁOWIEKA
- * ŹRÓDŁA DŁUGOWIECZNOŚCI CZŁOWIEKA
- Współczynniki umieralności człowieka są fakultatywne
- Plastyczność współczynników umieralności ludzi jest w dużym stopniu uzależniona od czynników genetycznych
- Współczynniki umieralności są różne u długowiecznych ludzi
- W badaniach asocjacyjnych całego genomu identyfikuje się geny związane ze złożoną cechą ludzkiej długowieczności
- Do zmiany współczynników umieralności przyczyniła się ludzka inteligencja
- Inteligencja ludzka stworzyła wyjątkową trajektorię długowieczności
- Dziedziczność ma tylko niewielki wpływ na długość życia człowieka
- * WZROST DŁUGOŚCI ŻYCIA CZŁOWIEKA W XX WIEKU
- Przez większość historii ludzkości średnia długość życia człowieka wynosiła mniej niż 45 lat
- Średnia długość życia wzrosła dzięki kontroli nad chorobami zakaźnymi
- Obniżenie współczynnika umieralności niemowląt doprowadziło do wzrostu oczekiwanego dalszego trwania życia
- Za wciąż zwiększające się oczekiwane dalsze trwanie życia odpowiadają udoskonalone metody leczenia
- Oczekiwane dalsze trwanie życia kobiet jest wyższe niż mężczyzn
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE POJĘCIA
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * ROZDZIAŁ 8: SPADEK FUNKCJI ZWIĄZANY ZE STARZENIEM SIĘ
- * ZMIANY W SKŁADZIE CIAŁA I METABOLIZMIE ENERGETYCZNYM
- Bilans energetyczny to różnica między ilością energii przyjmowanej a wydatkiem energetycznym
- Nagromadzenie tłuszczu następuje przez cały okres dojrzałości
- Związek nadmiernej utraty masy ciała pod koniec życia ze współczynnikiem umieralności
- * ZMIANY W MIĘŚNIACH SZKIELETOWYCH
- Skurcz mięśni jest wynikiem interakcji molekularnych między aktyną i miozyną w obrębie sarkomeru
- Skurcz mięśni szkieletowych rozpoczyna się od sygnału nerwowego
- Szybkość i siła skurczu mięśni szkieletowych zależy od typu włókna mięśniowego
- Za naprawę uszkodzeń i odbudowę mięśni szkieletowych odpowiedzialne są komórki satelitowe
- Brak aktywności fizycznej i wewnętrzne starzenie się wpływają na utratę masy mięśniowej zależną od wieku
- Zależny od wieku spadek siły i mocy mięśni szkieletowych skorelowany jest z atrofią mięśni wywołaną starzeniem się
- Wewnątrzpochodne mechanizmy powodujące atrofię mięśni wywołaną starzeniem się są wieloczynnikowe i pozostają nierozwiązane
- Cechami charakterystycznymi starzejącego się mięśnia są odnerwienie neuronów ruchowych i fragmentacja strukturalna w połączeniu nerwowo-mięśniowym
- Funkcja komórki satelitowej zmniejsza się z wiekiem
- Sarkopenia to stan patologiczny związany z nadmierną utratą mięśni i ich siły wywołanymi starzeniem się
- * ZMIANY SKÓRY
- Skóra składa się z trzech warstw
- Zmarszczki są spowodowane utratą elastyczności skóry i podskórnej tkanki tłuszczowej
- Światło ultrafioletowe z wiekiem wywołuje znaczne uszkodzenia skóry
- * ZMIANY NARZĄDÓW ZMYSŁÓW – SŁUCH, WZROK, SMAK, WĘCH
- Zmysł słuchu opiera się na fizyce dźwięku
- Przekazywanie dźwięku przez ucho odbywa się w trzech etapach
- Utrata stereocyliów przyczynia się do utraty słuchu zależnej od wieku
- Zmysł wzroku opiera się na fizyce światła
- Starczowzroczność można wytłumaczyć zależnymi od wieku zmianami mocy siły refrakcji (załamania swiatła) soczewek
- Ostateczne różnicowanie komórek soczewki prowadzi do powstawania zaćmy
- Zmysły smaku i węchu zmieniają się tylko nieznacznie z wiekiem
- * ZMIANY W UKŁADZIE POKARMOWYM
- Zależne od wieku zmiany w jamie ustnej i przełyku nie zaburzają trawienia
- Pogorszenie czynności żołądka jest najczęściej związane z zanikowym zapaleniem błony śluzowej żołądka
- Zmiany w jelicie cienkim mogą wpływać na trawienie i wchłanianie składników odżywczych
- * ZMIANY W UKŁADZIE MOCZOWYM
- Nerki usuwają z krwi produkty przemiany materii
- Nerki pomagają regulować ciśnienie krwi
- Przepływ krwi przez nerki i czynność nerek pogarszają się wraz z wiekiem 28
- ZMIANY W UKŁADZIE ODPORNOŚCIOWYM
- Odporność wrodzona to pierwsza linia obrony przed infekcją
- Odporność nabyta polega na reakcji limfocytów na antygeny
- Funkcja fagocytozy neutrofili i makrofagów maleje wraz z wiekiem
- Produkcja limfocytów T naiwnych, liczba limfocytów B i skuteczność przeciwciał spadają wraz z wiekiem
- * ZMIANY W UKŁADZIE ROZRODCZYM
- Przyczyną menopauzy jest spadek wydzielania hormonów płciowych przez gonady
- Płodność mężczyzn nieznacznie spada wraz z wiekiem
- Podeszły wiek nie jest przeszkodzą dla aktywności seksualnej
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE POJĘCIA
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * ROZDZIAŁ 9: ZWIĄZANE Z WIEKIEM CHOROBY CZŁOWIEKA
- * UKŁAD NERWOWY I PRZEKAŹNICTWO NERWOWE
- Układ nerwowy składa się z neuronów i komórek wspierających
- Potencjały błonowe tworzą warunki dla transmisji sygnału nerwowego
- Neuroprzekaźniki chemicznie łączą ze sobą neurony w synapsie
- Mózg człowieka to zbiór oddzielnych narządów i rodzajów komórek
- * CHOROBY MÓZGU CZŁOWIEKA ZALEŻNE OD WIEKU: CHOROBY ALZHEIMERA I PARKINSONA
- Zmiany w strukturze i neuroprzekaźnictwie wydają się niewielkie w starzejącym się mózgu
- W starzejącym się mózgu gromadzą się blaszki amyloidowe i sploty neurofibrylarne
- Choroba Alzheimera to zależne od wieku, nieodwracalne zaburzenie mózgu
- Choroba Alzheimera zaczyna się w korze śródwęchowej i postępuje w korze mózgowej
- Czynnikiem ryzyka choroby Alzheimera o późnym początku jest allel ε4 genu apolipoproteiny E
- Leczenie choroby Alzheimera jest ukierunkowane na neuroprzekaźnictwo oraz zapobieganie i degradację blaszek amyloidowych
- Skuteczne leczenie choroby Alzheimera będzie wymagało wiarygodnych biomarkerów
- Techniki obrazowania mózgu służą jako biomarkery LAD
- Wczesna diagnoza LAD skupia się na wykryciu MCI i wykluczeniu innych demencji
- Choroba Parkinsona wiąże się z utratą neuronów dopaminergicznych
- Głównym celem leczenia choroby Parkinsona jest podwyższenie stężenia dopaminy w mózgu
- Ciała Lewy’ego są patologiczną oznaką choroby Parkinsona
- Z chorobą Parkinsona o wczesnym początku ma związek kilka genów
- Kilka czynników może predysponować osoby do choroby Parkinsona
- Głęboka stymulacja mózgu może pomóc kontrolować zaburzenia ruchu związane z chorobą Parkinsona
- * UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY
- Układ sercowo-naczyniowy to zamknięty system transportu płynów
- Serce i tętnice są tkankami pobudliwymi
- Serce kontroluje przepływ krwi i ciśnienie przez regulację rzutu serca (pojemność minutową)
- Zasady dynamiki płynów regulują ogólny przepływ krwi
- * CHOROBY UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO ZALEŻNE OD WIEKU: CHOROBA SERCOWO-NACZYNIOWA
- Czynniki środowiskowe wpływają na zależne od wieku pogorszenie funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego
- Miażdżycę i niedokrwienność mogą powodować blaszki miażdżycowe
- Czynniki ryzyka miażdżycy są mieszaniną czynników genetycznych i środowiskowych
- Statyny zmniejszają syntezę cholesterolu w wątrobie i obniżają cholesterol w surowicy
- Nadciśnienie jest najczęstszą chorobą przewlekłą osób starszych
- Skutkiem niewydolności serca jest spadek pojemności minutowej
- Częstość występowania chorób sercowo-naczyniowych może być lepszym wskaźnikiem niż umieralność
- * UKŁAD HORMONALNY I REGULACJA GLUKOZY
- Stężenie glukozy we krwi musi być utrzymywane w wąskim zakresie
- Insulina ułatwia wchłanianie glukozy do wątroby, mięśni i komórek tłuszczowych
- * ZALEŻNA OD WIEKU CHOROBA UKŁADU HORMONALNEGO – CUKRZYCA TYPU 2
- Zwiastunem cukrzycy typu 2 jest insulinooporność
- Cukrzyca typu 2 prowadzi do osłabienia mikrokrążenia krwi
- Zmieniony metabolizm glukozy może nasilać uszkodzenia komórek u osób z cukrzycą typu 2
- Do czynników ryzyka cukrzycy zalicza się wiek, otyłość i podłoże genetyczne
- * UKŁAD SZKIELETOWY I METABOLIZM WAPNIA W KOŚCIACH
- Hormony przytarczyc i tarczycy równoważą poziom wapnia we krwi
- Hormony regulują równowagę między odkładaniem minerałów w kościach a resorpcją
- * CHOROBY KOŚCI ZALEŻNE OD WIEKU: OSTEOPOROZA
- Zwiększona utrata minerałów kostnych w okresie menopauzy może prowadzić do osteoporozy
- Czynniki środowiskowe wpływają na ryzyko rozwoju osteoporozy
- Terapie lekowe mogą spowolnić utratę masy kostnej u kobiet po menopauzie
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE POJĘCIA
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * ROZDZIAŁ 10: REGULOWANIE STARZENIA SIĘ I DŁUGOWIECZNOŚCI CZŁOWIEKA
- * MODULACJA STARZENIA BIOLOGICZNEGO
- Starzenia się nie można modulować
- Mechanizmy prowadzące do utraty wierności molekularnej mogą być modulowane w przyszłości
- * MODULACJA DŁUGOWIECZNOŚCI I TEMPA STARZENIA SIĘ: OGRANICZENIE SPOŻYCIA KALORII
- Ograniczenie kalorii wydłuża życie i spowalnia tempo starzenia się gryzoni
- Ograniczenie kalorii w prostych organizmach wykorzystywanych do badania mechanizmów genetycznych i molekularnych
- Ograniczenie kalorii u naczelnych innych niż ludzie może opóźniać choroby zależne od wieku
- Skuteczność ograniczenia kalorii w przedłużeniu życia człowieka pozostaje nieznana i kontrowersyjna
- * MODULACJA TEMPA STARZENIA SIĘ: ĆWICZENIA
- Definicja ćwiczeń na potrzeby Biologii starzenia
- Ćwiczenia zwiększają zapotrzebowanie mięśni na tlen
- Przeciążenie komórkowych szlaków tlenowych zwiększa zdolność do syntezy ATP
- Regularne ćwiczenia zapobiegają spadkowi rezerwy komórkowej
- * ZMIENIAJĄCE SIĘ DEFINICJE ZDROWIA I STARZENIA
- Definicja zdrowia sformułowana przez Światową Organizację Zdrowia obejmuje subiektywną miarę dobrego samopoczucia i perspektywy całkowitego zdrowia
- Indywidualna umiejętność dostosowania się do warunków zdrowotnych zdefiniuje zdrowie w dobie medycyny precyzyjnej
- Niegdyś starość postrzegano jako okres choroby, niepełnosprawności i wycofania się z życia
- Niejednorodność funkcji w starszej populacji doprowadziła do koncepcji pozytywnego starzenia się
- Pozytywne starzenie się obejmuje elementy fizyczne, behawioralne i społeczne
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE POJĘCIA
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * ROZDZIAŁ 11: KONSEKWENCJE WYDŁUŻENIA ŻYCIA
- * OSIĄGANIE OBIETNICY WYDŁUŻONEJ ZDROWOTNOŚCI
- Długość życia w zdrowiu łączy w sobie miary długości życia i niepełnosprawności
- Zapobieganie lub leczenie chorób przewlekłych nie będzie nadal zmniejszać niepełnosprawności
- Poprawa zdrowia poprzez zwiększenie poziomu ćwiczeń i zmniejszenie spożycia kalorii będzie wyzwaniem
- Zalecane protokoły pomogą zwiększyć uczestnictwo w ćwiczeniach i kuracjach dietetycznych
- Opracowywane są interwencje medyczne opóźniające proksymalne mechanizmy starzenia się
- * SPOŁECZNE I KULTUROWE ZMIANY W STARZEJĄCYCH SIĘ SPOŁECZEŃSTWACH
- Zdrowsze i dłuższe życie może zmienić percepcję osobistych osiągnięć i postępowego społeczeństwa
- Zwiększona długowieczność i zdrowie mogą zmienić odpowiedzialność za przedłużenie gatunku
- Niski wskaźnik urodzeń i wydłużona długość życia mogą zmienić obecny cykl życia pokoleń
- * CO PRZED NAMI
- KLUCZOWE POJĘCIA
- PYTANIA DO DYSKUSJI
- LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
- * SŁOWNIK POJĘĆ
- INDEKS
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)