Miejska Biblioteka Publiczna

w Józefowie

book
book

Dwór polski : literackie obrazy w prozie polskiej XIX i XX wieku

Autor: Tatarkiewicz, Emanuela




Jak wyglądały dwory? Kim byli ich mieszkańcy? Czym charakteryzowała się domowa przestrzeń i kto ją tworzył? W jaki sposób pisarze utrwalili ten mikroświat w literaturze?Dwór czy dworek stanowi główne tło wielu polskich utworów literackich z XIX i początku XX wieku.Nie tylko jako dom, w którym prowadzi się bogate życie towarzyskie. Oprócz sfery obyczajowej w literackim obrazie dworku również ważna jest

również specyfika polska, co wynikało z uwarunkowań historycznych. Nawet dziś, kiedy świat ziemiański w dawnej postaci stał się reliktem przeszłości, dwory jako przestrzeń materialna i symboliczna są stałym elementem polskiego pejzażu kulturowego.Książka przedstawia obraz dworu opisanego w polskiej prozie XIX i początku XX wieku. Jest to zatem obraz wykreowany, ale przecież wiarygodnie - bo z pierwszej ręki - odzwierciedlający obraz świata dworskiego. Potęga literatury polega na tym, że utrwaliła ten obraz dworu, a ponadto stworzyła takie wzorce, które chciano realizować, urzeczywistniać - dawniej i dziś. W literaturze polskiej dwór przedstawiony jest nie tylko jako gniazdo rodzinne, ale w szerszej perspektywie - jako przestrzeń symboliczna, ogólnonarodowa; jako dom patriotyczny, gdzie przetrwała polskość.Czytelnik będzie miał okazję poznać codzienny, jak i świąteczny rytm dnia związany z dworem wpisanym w wiejską rzeczywistość i w tamtejszy mikroświat. Autorka zwraca uwagę na to, jak bardzo tradycja i zwyczaje wpływały na życie dworu. Przedstawia to m.in. poprzez ukazanie barwnych obyczajów, bogactwa kulinarnego, religijności czy sposobów leczenia charakterystycznych dla przestrzeni dworskiej.Bazą źródłową książki jest polska proza XIX i XX-wieczna, dotąd nieopracowana szczegółowo pod kątem zagadnienia dworu. W licznych pozycjach poświęconych tematyce dworu dominuje rys historyczny i dokumentalny. Kilka najbardziej znanych polskich powieści służy niezmiennie jako przykłady omawiane w kontekście obyczajów dworskich wraz z pamiętnikami ziemiańskimi i literaturą wspomnieniową. Ten wybór autorka książki rewiduje i znacząco rozszerza."W powieściach XIX i początku XX w. tłem wydarzeń często jest piękny dworek - np. mały drewniany pobielony domek z kolumnami od frontu. Pisarze nakreślili obyczajowy obraz dawnego życia - pełen wrażeń, emocji i walorów. Dostrzeżemy w nim urokliwą codzienność życia w wiejskim zaciszu, niewolną jednak od mankamentów czy perturbacji. Dzięki literackim opisom widzimy zajeżdżające przed dwór powozy i panny w zwiewnych sukniach zbiegające z ganku. Gdy zajrzymy do środka dworku, zobaczymy dzieci bawiące się z psami, haftujące kobiety albo ludzi zgromadzonych przy kominku na rozmowach, czytaniu czy śpiewie. W salonie rozbrzmiewa muzyka wygrywana na fortepianie, a w tle słychać cykanie świerszcza. Dzięki literaturze potrafimy wyobrazić sobie zapach - a może i smak - niezwykłych potraw i różnorodnych trunków. W prozie możemy odnaleźć coś, o co bardzo trudno w dzisiejszym świecie - inny rytm czasu, silną więź człowieka z przyrodą, domem i przodkami".Fragment tekstu

Zobacz pełny opis
Odpowiedzialność:Emanuela Tatarkiewicz.
Hasła:Dwory
Literatura polska
Proza
Tematy i motywy
Polska
Opracowanie
Adres wydawniczy:Warszawa : PWN, 2019.
Wydanie:Wydanie I.
Opis fizyczny:364, [4] strony : ilustracje ; 21 cm.
Uwagi:Bibliografia na stronach 357-[365].
Forma gatunek:Książki. Publikacje popularnonaukowe.
Dziedzina:Literaturoznawstwo
Zakres czasowy:1801-2000 r.
Powstanie dzieła:2019 r.
Skocz do:Dodaj recenzje, komentarz
Spis treści:

  1. WSTĘP
  2. I. ARCHITEKTURA DWORU POLSKIEGO
  3. 1. Wzorce prawdziwego dworku
  4. 2. Architektura literackiego dworu
  5. II. „TAK TU ŁADNIE, WESOŁO I PRZYTULNIE”
  6. 1. Domowa przestrzeń
  7. 2. Wykwintne przedmioty
  8. III. „ROZMAITOŚĆ W JEDNOŚCI”
  9. 1. Zaplecze dworu
  10. 2. Roślinna świta
  11. IV. MIESZKAŃCY DWORÓW
  12. 1. Wielka rodzina
  13. 2. Panny respektowe
  14. 3. Służący
  15. 4. Dzikie i oswojone zwierzęta
  16. V. MIKROŚWIAT
  17. 1. Wieś – prowincjonalny świat
  18. 2. Daleko od miasta
  19. 3. Chłopi – bliscy sąsiedzi
  20. VI. ZWYCZAJNE ŻYCIE
  21. 1. Droga
  22. 2. Płomień świecy
  23. 3. Ciepło z kominka
  24. 4. Ochrona dworu
  25. 5. Higiena, ale nieprzesadna
  26. 6. Dworskie apteczki
  27. 7. Pełen talerz
  28. 8. Nie tylko samowar
  29. VII. „RYTUAŁY ZACHOWANIA POWSZEDNIEGO”
  30. 1. Celebrowanie codzienności
  31. 2. Konwencjonalna matryca
  32. 3. Tradycyjne polowania
  33. 4. Podejmowanie gości
  34. 5. Odpowiednie wykształcenie
  35. 6. „Dwór modli się każdą drzazgą swej ściany”
  36. VIII. „JEDYNA RÓŻNICA W FORMIE”
  37. 1. Różnice między zaborami
  38. 2. Architektura prestiżowa
  39. 3. Pieniądz i szlachectwo
  40. 4. Dwory męskie i żeńskie
  41. IX. OBYCZAJE WSPÓLNE DLA POLAKÓW
  42. 1. Dom pełen obyczajów
  43. 2. Święta Bożego Narodzenia i Wielkiejnocy
  44. 3. Rytm świąteczny
  45. X. „OAZA KWIECISTA ŚRÓD PUSZCZY SAHARY”
  46. 1. Patriotyczny dom
  47. 2. „Dom ten, księga żywa pokoleń, budowany był przez dzieje”
  48. 3. „Odcinki przeszłości”
  49. 4. Drzewo wyrwane z korzeniami
  50. Wykaz nazw majątków
  51. Bibliografia

Zobacz spis treści



Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Biblioteka Gł.
ul. Skłodowskiej - Curie 5/7

Sygnatura: CZYTELNIA: 821(091)pol.
Numer inw.: 63889
Dostępność: można wypożyczyć na 30 dni

schowek

Dodaj komentarz do pozycji:

Swoją opinię można wyrazić po uprzednim zalogowaniu.