Pawiak : więzienie polityczne 1880-1915
Dzieje Pawiaka jako więzienia politycznego w epoce carskiej są dziś białą plamą. Poza kilkoma artykułami dr. Andrzeja Ossibach-Budzyńskiego, który od lat bada dzieje Pawiaka, nikt się tym problemem nie zajmował. Recenzowany tekst ma znakomitą bazę źródłową. Autor dotarł do najważniejszych archiwaliów dotyczących epoki i samego obiektu oraz innych wartościowych źródeł (wspomnienia, edycje
dokumentów). Niemal odrębną wartością stała się olbrzymia, wyczerpująca bibliografia. Wszystko to zostało wszechstronnie wykorzystane, co widać doskonale po przypisach. Zwraca uwagę fakt, że podstawowa narracja oparta jest na archiwaliach. To kolejny ważny atut. Praca ma więc charakter czysto pionierski, a nie odtwórczy. Dużą zaletą jest dobry język i wartka - jak na rzecz naukową - narracja. To duża sztuka, aby "ciężki gatunkowo" temat opisać zgrabnym literacko językiem. prof. zw. dr hab. Krzysztof Jasiewicz Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk Opracowanie dr. Andrzeja Ossibach-Budzyńskiego oparte zostało na obszernej kwerendzie źródłowej, przeprowadzonej, co zrozumiałe, w archiwach warszawskich. Mimo pożogi wojennej lat 1939?1945 dokumentacja dotycząca więzienia Pawiak okazała się bardzo obfita. Jak się okazało, szczególnie wiele materiałów zachowało się odnośnie do śledztw i przewodów sądowych prowadzonych przez rozbudowany w Imperium Rosyjskim aparat ścigania. W sumie autor dotarł do 13 zespołów dokumentów, powstałych w ich trakcie, meldunków i raportów więziennych, pism więźniów zachowanych w postaci listów i skarg, korespondencji legalnej, a nawet nielegalnej (grypsów) z rodzinami i przyjaciółmi na wolności, które zatrzymała cenzura więzienna. W sumie przebadał zapewne kilkanaście tysięcy teczek archiwalnych, co świadczy o sumienności badawczej autora, jego dociekliwości i pracowitości. prof. zw. dr hab. Romuald Turkowski Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego
Zobacz pełny opis| Odpowiedzialność: | Andrzej Ossibach-Budzyński ; Muzeum Niepodległości, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego. |
| Hasła: | Więźniowie polityczni - Polska - 19-20 w. Warszawa - Pawiak |
| Adres wydawniczy: | Warszawa : Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, 2016. |
| Opis fizyczny: | 453 s. : il. ; 24 cm. |
| Uwagi: | Bibliogr. s. 419-430. Indeks. |
| Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- Janusz Gmitruk, Tadeusz Skoczek, Przedmowa. Wstęp.
- Rozdział I
- Budowa Pawiaka i porządek wewnętrzny więzienia w początkowym okresie funkcjonowania
- 1. Teorie penitencjarne na przełomie XVIII i XIX w. i ich odbicie na ziemiach polskich.
- 2. Stan więzień polskich i europejskich w latach 20. XIX w.
- 3. Program reform więziennych Fryderyka Skarbka – inicjatywa wybudowania Pawiaka i założenia ideowo-architektoniczne nowego więzienia.
- 4. Budowa Pawiaka 1830-1835 i zmiany dokonane w okresie późniejszym
- 5. Zalety nowego więzienia w zakresie warunków higieniczno-zdrowotnych i bytowych
- 6. Porządek wewnętrzny funkcjonowania Pawiaka.
- Rozdział II
- Organizacja wewnętrzna funkcjonowania Pawiaka.
- 1. Struktura władz więziennych
- 2. Administracja Pawiaka – naczelnik i jego pomocnicy.
- 3. Straż więzienna
- 4. Ochrona wojskowa.
- 5. Żandarmeria.
- Rozdział III
- Reżim więzienny i warunki życia więźniów politycznych.
- l. Przepisy i regulaminy odnośnie do więźniów politycznych.
- 2. Wyposażenie cel i warunki sanitarno-higieniczne.
- 3. Wyżywienie
- 4. Spacery więzienne.
- 5. Opieka lekarska i stan zdrowotny.
- 6. Zajęcia więźniów.
- 7. Opieka duchowa.
- 8. Wzajemne stosunki więźniów politycznych i kryminalnych.
- Rozdział IV
- Walka z reżimem więziennym
- 1. Ucieczki.
- 2. Walka więźniów wewnątrz więzienia – protesty demonstracje.
- 3. Przejawy czynnej walki więźniów Pawiaka – ucieczki, demonstracje, głodówki.
- 4. Wa1ka z izolacją więzienną – metody tajnej komunikacji.
- Rozdział V
- Ważniejsze sprawy polityczne na Pawiaku
- Zakończenie
- Bibliografia
- Wykaz tabel
- Indeks osób
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)