Spis treści:

1. Skróty
2. Oznaczenia
3. Powołania w tekście
4. Notacja nazw taksonomicznych
5. Przedmowa
6. Dla kogo jest ta książka?
7. Botanika jako dziedzina farmacji
8. Hipotezy i zakres opracowania
9. Historia materii medycznej, botaniki farmaceutycznej i farmakognozji w opracowaniach
10. Polecane bibliografie
11. Metodyka
12. Ważne zastrzeżenie
13. Podziękowania
14. * 1. Wprowadzenie
15. * 2. Roślina lecznicza, materia medyczna i pokrewne pojęcia podstawowe
16. Podsumowanie rozdziałów 1–2
17. * 3. Tożsamość biologiczna surowców uważanych za roślinne
18. 3.1. Problem tożsamości grzybów
19. 3.2. Surowce związane z owadami
20. 3.3. Lecznicze organizmy morskie uważane za rośliny
21. 3.4. Surowce zwierzęce i zwierzęta lecznicze
22. 3.5. Surowce „roślinne” powstałe przy udziale owadów
23. Podsumowanie rozdziału 3
24. * 4. Bogactwo dawnej materii medycznej
25. 4.1. Dogłębne badanie przyrody
26. 4.2. Poznawanie materii medycznej odległych krajów i kultur
27. 4.3. Etymologia i leksykografia medyczno‑farmaceutyczna oraz historia naturalna
28. Podsumowanie rozdziału 4
29. * 5. Zainteresowania naukowe farmacji
30. * 6. Początki farmakognozji surowców roślinnych
31. 6.1. Materia medyczna w teorii sygnatur
32. 6.2. Krytyka sygnaturyzmu
33. 6.3. Chemiczne metody badania materii medycznej
34. 6.3.1. Analiza chemiczna i metoda rozpuszczalnościowa
35. 6.3.2. Metoda sensualna, czyli organoleptyczna
36. 6.3.3. Indykatory naturalne
37. 6.4. Badania fizjologiczne i kliniczne
38. 6.4.1. Ocena danych literaturowych
39. 6.4.2. Eksperymenty fizjologiczne
40. 6.4.3. Historia medyczna, testy kliniczne
41. 6.5. Ewolucja metod badawczych w XVIII i na początku XIX w.
42. Podsumowanie rozdziału 6
43. * 7. Kierunki rozwoju farmakognozji
44. 7.1. Wykrywanie fałszerstw surowców leczniczych
45. 7.2. Izolacja czystych metabolitów z surowców roślinnych
46. 7.3. Rozwój chemii surowców i farmakologii substancji roślinnych
47. 7.4. Rozwój anatomii roślin
48. 7.5. Początki mikroskopowej botaniki farmaceutycznej
49. 7.6. Początki mikrohistochemii roślin i krystalografii farmaceutycznej
50. 7.7. Poszukiwania zamienników i namiastek
51. 7.8. Odpowiedniki roślin leczniczych we florach egzotycznych
52. 7.9. Materia medyczna i farmakognozja jako dziedziny nauki
53. 7.10. Ikonografia farmakognostyczna
54. Podsumowanie rozdziału 7
55. * 8. Botanika linneuszowska w farmacji
56. 8.1. Rozprzestrzenianie się nomenklatury i diagnoz Linneusza w farmacji
57. 8.2. Opór tradycji i błędy
58. 8.3. Identyfikacja gatunkowa a losy surowców leczniczych
59. 8.4. Materia medica Linneusza i jej kontynuatorzy
60. 8.5. Wspólny rozwój taksonomii i farmakognozji
61. 8.6. Corollaria, system naturalny oraz ich przełomowy wpływ na farmakognozję. Anatomia surowca roślinnego a taksonomia
62. 8.7. Krytyka i rozwój chemotaksonomii
63. Podsumowanie rozdziału 8
64. * 9. Standaryzacja morfologiczna surowca
65. 9.1. Wprowadzanie terminologii botanicznej do farmacji .
66. 9.2. Terminy botaniczne jako nazwy konkretnych surowców
67. 9.3. Autoryzowanie terminów morfologicznych i nazw surowców
68. Podsumowanie rozdziału 9
69. * 10. Standaryzacja taksonomiczna surowca
70. 10.1. Protologi gatunków oparte na surowcach leczniczych
71. 10.2. Trudności w badaniu surowców leczniczych i określaniu ich gatunków
72. 10.3. Redukcjonizm w taksonomii gatunków macierzystych
73. 10.4. Farmakognozja bez taksonomii
74. 10.5. Długo nierozpoznawane gatunki macierzyste
75. 10.6. Standaryzacja taksonomiczna surowca leczniczego w wieku XX
76. Podsumowanie rozdziału 10
77. 11. Standaryzacja nomenklatoryczna w farmacji
78. 11.1. Nadmiar nazw roślin lub surowców
79. 11.2. Upraszczanie i normalizacja nomenklatury
80. 11.3. Nazwy tajemne surowców i preparatów
81. 11.4. Nazwy egzotyczne lub fantazyjne i ich latynizacja
82. 11.5. Eponimy i hagionimy
83. 11.6. Homonimy
84. 11.7. Psucie nomenklatury materii medycznej
85. Podsumowanie rozdziału 11
86. * 12. Gatunki rzadkie w literaturze
87. 12.1. Rzadko wspominane gatunki i surowce lecznicze
88. 12.2. Rzadko wspominane zamienniki (rośliny równorzędne leczniczo)
89. 12.3. Powrót do zarzuconych surowców leczniczych
90. Podsumowanie rozdziału 12
91. * 13. Towaroznawstwo surowców leczniczych i handel
92. 13.1. Trasy dowozu i handel hurtowy
93. 13.2. Farmacja a drogistyka
94. Podsumowanie rozdziału 13
95. 14. Taksonomia przeciw hiperklasyfikacji surowców
96. 14.1. Nauka o korze chinowej – chinologia
97. 14.2. Inne hiperklasyfikacje
98. Podsumowanie rozdziału 14
99. * 15. Kolekcje i katalogi materii medyczne
100. 15.1. Kolekcje i ich przeznaczenie
101. 15.2. Pozataksonomiczne typowanie materii medycznej
102. 15.3. Interpretacja taks, dozariuszy i ofert handlowych
103. Podsumowanie rozdziału 15
104. * 16. Poszerzanie i rozpowszechnianie wiedzy farmaceutycznej
105. 16.1. Poszukiwania nowych danych i katalogowanie wiedzy
106. 16.2. Materia medyczna w źródłach florystycznych
107. 16.3. Powielenia i plagiaty
108. 16.4. Dyspensatoria powszechne i farmakopee powszechne
109. 16.5. Przedruki farmakopei
110. 16.6. Dzieła farmaceutyczne dwu- i wielojęzyczne
111. Podsumowanie rozdziału 16
112. * 17. Postęp badań materii medycznej po 1870 r.
113. Podsumowanie rozdziału 17
114. 18. Polskie odkrycia i badania roślin leczniczych
115. Podsumowanie rozdziału 18
116. * 19. Obraz farmacji i leku przez pryzmat materii medycznej
117. 19.1. Typologia źródeł
118. 19.2. Spojrzenie ilościowe
119. 19.3. Spojrzenie terapeutyczne
120. 19.4. Chronologia
121. 19.5. Przemysłowe zainteresowania farmacji
122. Podsumowanie rozdziału 19
123. * 20. Klasyfikacje i systemy materii medycznej
124. 20.1. Graficzne początki klasyfikacji materii medycznej i taksonomii roślin
125. 20.2. Klasyfikacje wydzielin roślinnych
126. 20.3. Pozataksonomiczne systemy materii medycznej
127. 20.4. Zestawy surowców i preparatów do receptury
128. 20.5. Skład i ewolucja zestawów
129. Podsumowanie rozdziału 20
130. 21. Wyodrębnianie się dziedzin wiedzy o materii roślinnej
131. 21.1. Materia pokarmowa
132. 21.1.1. Surowce spożywcze w terapii
133. 21.1.2. Kierunek encyklopedyczny
134. 21.1.3. Nazwy farmaceutyczne produktów spożywczych
135. 21.2. Toksykologia roślin i jej odległe skutki dla wiedzy o leku. Materia toksykologiczna
136. 21.2.1. Poszukiwanie nowych danych
137. 21.2.2. Siedlisko a właściwości roślin
138. 21.2.3. Poszukiwania reguł i zależności
139. 21.2.4. Trujące rośliny jako leki. Systemy trucizn
140. 21.2.5. Rozwój wiedzy o niestałości składu roślin leczniczych
141. 21.2.6. Kolejne źródła zmienności składu leku roślinnego
142. 21.3. Początki mikrobiologii i fitopatologii
143. 21.3.1. Poznawanie grzybów mikroskopijnych i grzybowych chorób roślin
144. 21.3.2. Odkrycie bakterii i drożdży w XVII w.
145. 21.3.3. Mikroorganizmy a pojęcie choroby
146. 21.3.4. Grzyby chorobotwórcze i „medycyna roślinna” I poł. XIX w.
147. 21.3.5. Teoria jadów i wyziewów. Botaniczne wyniki poszukiwań czynników chorobotwórczych
148. 21.4. Materia chirurgiczna
149. 21.4.1. Naturalne surowce chirurgiczne i sporządzane z nich materiały .
150. 21.4.2. Nowe surowce i materiały w systemie antyseptycznym Listera i później
151. 21.4.3. Roślinne materiały elastyczne, pęczniejące i klejące
152. 21.5. Środki stosowane zewnętrznie
153. 21.6. Materia kosmetyczna
154. 21.7. Materia weterynaryjna
155. Podsumowanie rozdziału 21
156. * 22. Zagadnienia apteczne i recepturowe związane z roślinną materią medyczną
157. 22.1. Trwałość surowców i preparatów w praktyce aptecznej
158. 22.1.1. Aromaty i surowce o mocnym smaku
159. 22.1.2. Inne surowce i przetwory roślinne. Reguły zbioru i suszenia
160. 22.1.3. Preparaty i leki złożone
161. 22.2. Preparaty galenowe .
162. 22.2.1. Przetwory galenowe w ścisłym znaczeniu
163. 22.2.2. Stosowanie nieprzetworzonych roślin leczniczych
164. Podsumowanie rozdziału 22
165. * 23. Nazwa i jej wartość definiująca w naukach farmaceutycznych
166. 23.1. Zrywanie z łaciną
167. 23.2. Zrywanie z tradycją
168. 23.3. Zrywanie z nomenklaturą naukow
169. Podsumowanie rozdziału 23
170. * Bibliografia
171. Uzupełnienia
172. Indeks łacińskich nazw taksonomicznych
173. Indeks rzeczowy
174. Indeks osób

Zobacz spis treści

---