Podstawy biologii komórki. Cz. 2
Tytuł oryginału: "Essential cell biology, ".
Jest to tłumaczenie piątego wydania bardzo popularnego w świecie podręcznika biologii komórki, który w niezwykle przystępny sposób przedstawia złożoność funkcjonowania najmniejszej jednostki życia - komórki. W porównaniu z drugim wydaniem zostało ono zaktualizowane i znacznie zmienione, dwa rozdziały dotyczące podziału komórki i kontroli cyklu komórkowego połączono w jeden, przy czym objętość
podręcznika nie uległa zmianie. Znakomite wprowadzenie w skomplikowane zagadnienia budowy i funkcjonowania komórek z podkreśleniem ich znaczenia dla zdrowia człowieka. Obecne wydanie, oprócz uzupełnienia tekstu o najnowsze odkrycia naukowe, w tym wynikające z coraz lepszego poznania genomu człowieka, omawia nowe zagadnienia poświęcone mechanizmom regulacji ekspresji genów, manipulowania aktywnością genów i potencjałowi tkwiącemu w komórkach macierzystych. W podręczniku położono akcent na przejrzystość. Tekst jest krótki, natomiast wiodącą rolę spełniają liczne wielobarwne poglądowe rysunki; niektóre zgromadzone w dwustronicowych panelach problemowych. Każdy rozdział zawiera: streszczenie, hasła kluczowe i pytania związane z tekstem i/lub rysunkami - odpowiedzi są na końcu książki. Wydanie polskie podzielone jest na 2 części. W części 1 omówione zostały chemiczne składniki komórki oraz podstawy zasilania energetycznego procesów życiowych. W omawianiu makrocząsteczek skoncentrowano się na białkach i kwasach nukleinowych, co stanowi doskonałe wprowadzenie do przedstawienia podstawowych zagadnień biologii molekularnej, czyli procesów replikacji materiału genetycznego, jego naprawy i rekombinacji, a także ekspresji i ewolucji genów. W części 2 omówione zostały podstawowe mechanizmy i kluczowe dla życia procesy zachodzące w komórkach, związane m.in. z przemianami energetycznymi, transportem substancji i komunikowaniem się komórek. W końcowej części znajdują się rozdziały poświęcone podziałom komórkowym i mechanizmom ich regulacji, umożliwiającym odnawianie się komórek i ich specjalizację, ale także zaburzeniom tych procesów prowadzącym do mutacji, śmierci komórek i powstawania komórek nowotworowych. Podręcznik dla studentów: biologii, biotechnologii, bioinformatyki, medycyny i różnych działów nauk o zdrowiu oraz nauk rolniczych; dla początkujących pracowników nauki w tych dziedzinach, a także dla uczniów szkół średnich oraz osób ciekawych świata komórek.
Zobacz pełny opisOdpowiedzialność: | Bruce Alberts, Karen Hopkin, Alexander Johnson, David Morgan, Martin Raff, Keith Roberts, Peter Walter ; przekład zbiorowy pod redakcją Hanny Kmity i Przemysława Wojtaszka ; [zespół tłumaczy Hanna Kmita, Przemysław Wojtaszek, Małgorzata Wojtkowska, Wiesława Jarmuszkiewicz, Agnieszka Ludwików, Mirosława Dabert, Piotr Ziółkowski, Mikołaj Olejniczak, Katarzyna Dorota Raczyńska, Izabela Makałowska, Nina Antos-Krzemińska, Andonis Karachitos, Anna Kicińska, Andrzej Woyda-Płoszczyca, Anna Kasprowicz-Maluśki, Joanna Deckert, Przemysław Nuc, Krzysztof Sobczak, Adam Woźny]. |
Hasła: | Fizjologia komórki Biologia komórki Zjawiska biochemiczne Struktury komórkowe Cytofizjologia Cytologia Komórka (biologia) Podręcznik |
Adres wydawniczy: | Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019. |
Wydanie: | Wydanie trzecie. |
Opis fizyczny: | Strony XII, 373-755, [1], 32, 20, 11 : fotografie, ilustracje, wykresy ; 29 cm. |
Uwagi: | Indeks. |
Forma gatunek: | Książki. Publikacje dydaktyczne. |
Dziedzina: | Biologia |
Powstanie dzieła: | 2019 r. |
Twórcy: | Alberts, Bruce. (1938- ) Autor Antos-Krzemińska, Nina. Tłumaczenie Dabert, Mirosława. Tłumaczenie Deckert, Joanna. Tłumaczenie Hopkin, Karen. Autor Jarmuszkiewicz, Wiesława. Tłumaczenie Johnson, Alexander D. (1952- ) Autor Karachitos, Andonis. Tłumaczenie Kasprowicz-Maluśki, Anna. Tłumaczenie Kicińska, Anna. Tłumaczenie Kmita, Hanna. Tłumaczenie Ludwików, Agnieszka. Tłumaczenie Makałowska, Izabela. Tłumaczenie Morgan, David. Autor Nuc, Przemysław. Tłumaczenie Olejniczak, Mikołaj. Tłumaczenie Raczyńska, Katarzyna Dorota. Tłumaczenie Raff, Martin Charles. (1938- ) Autor Roberts, Keith. Autor Sobczak, Krzysztof. Tłumaczenie Walter, Peter. (1954- ) Autor Wojtaszek, Przemysław. (1962- ) Tłumaczenie Wojtkowska, Małgorzata. Tłumaczenie Woyda-Płoszczyca, Andrzej. Tłumaczenie Woźny, Adam. (1945- ) Tłumaczenie Ziółkowski, Piotr A. Tłumaczenie |
Przeznaczenie: | Podręcznik dla studentów biologii, biotechnologii, bioinformatyki, medycyny i różnych działów nauk o zdrowiu oraz nauk rolniczych. |
Odbiorcy: | Szkoły wyższe. |
Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- Rozdział 11 Budowa błon
- Dwuwarstwa lipidowa
- Lipidy błonowe tworzą dwuwarstwy w środowisku wodnym
- Dwuwarstwa lipidowa jest elastycznym dwuwymiarowym płynem
- Płynność dwuwarstwy lipidowej zależy od jej składu
- Składanie błony rozpoczyna się w ER
- Występowanie niektórych fosfolipidów jest ograniczone do jednej strony błony
- Białka błonowe
- Białka błonowe łączą się z dwuwarstwą lipidową w różny sposób
- Łańcuch polipeptydowy zwykle przechodzi przez dwuwarstwę lipidową jako helisa α
- Białka błonowe można przeprowadzić w formę rozpuszczalną w detergentach
- Znamy kompletną strukturę względnie niewielu białek błonowych
- Błona komórkowa jest wzmocniona przez znajdującą się pod nią korę komórki
- Komórka może ograniczać przemieszczanie się białek błonowych
- Powierzchnia komórki pokryta jest węglowodanami
- Rozdział 12 Transport przez błony
- Zasady transportu błonowego
- Dwuwarstwy lipidowe są nieprzepuszczalne dla jonów i większości substancji rozpuszczalnych w wodzie
- Stężenia jonów wewnątrz komórki różnią się bardzo od ich stężeń na zewnątrz
- Różnice w stężeniu jonów nieorganicznych w poprzek błony komórkowej tworzą potencjał błonowy
- Błonowe białka transportujące dzielimy na dwie główne klasy: transportery i kanały
- Transport bierny i aktywny umożliwiają substancjom rozpuszczonym przejście przez błonę
- Gradient stężeń i potencjał błonowy napędzają transport bierny substancji posiadającej ładunek elektryczny
- Woda przemieszcza się w poprzek błon komórkowych zgodnie z jej gradientem stężeń – proces ten nazywamy osmozą
- Transportery i ich funkcje
- Nośniki prowadzące transport bierny przenoszą substancje rozpuszczone zgodnie z ich gradientem elektrochemicznym
- Pompy aktywnie transportują substancje rozpuszczone wbrew ich gradientom elektrochemicznym
- Pompa Na+ napędzana ATP w komórkach zwierząt wykorzystuje energię uwalnianą podczas hydrolizy ATP, aby wyprowadzić Na+ z komórki i wprowadzić do niej K+
- Pompa Na+-K+ tworzy silny gradient stężeń Na+ w poprzek błony komórkowej
- Wewnątrzkomórkowe stężenie Ca2+ jest utrzymywane na niskim poziomie przez pompy Ca2+
- Pompy napędzane gradientem wykorzystują gradienty substancji rozpuszczonych do prowadzenia transportu aktywnego
- Elektrochemiczny gradient Na+ napędza transport glukozy przez błonę komórkową komórek zwierząt
- Do napędzania transportu błonowego rośliny, grzyby i bakterie używają elektrochemicznych gradientów H+
- Kanały jonowe i potencjał błonowy
- Kanały jonowe są jonowo selektywne i bramkowane
- Potencjał błonowy jest zależny od przepuszczalności błony dla określonych jonów
- Kanały jonowe przełączają się między stanem otwartym i zamkniętym w sposób przypadkowy
- Różne typy bodźców wpływają na otwieranie i zamykanie kanałów jonowych
- Kanały jonowe bramkowane napięciem reagują na potencjał błonowy
- Kanały jonowe i sygnalizacja w komórkach nerwowych
- Potencjały czynnościowe umożliwiają szybkie komunikowanie się na duże odległości wzdłuż aksonów
- Potencjały czynnościowe są wynikiem działania kanałów kationowych bramkowanych napięciem
- Kanały Ca2+ bramkowane napięciem zamieniają w zakończeniach nerwowych sygnały elektryczne na sygnały chemiczne
- Kanały bramkowane neuroprzekaźnikiem zamieniają w komórce docelowej sygnały chemiczne z powrotem na sygnały elektryczne
- Neuroprzekaźniki mogą działać pobudzająco lub hamująco
- Większość leków psychoaktywnych wpływa na sygnalizację w synapsach przez wiązanie się z receptorami neuroprzekaźników
- Złożoność sygnalizacji synaptycznej umożliwia nam myślenie, działanie i pamiętanie
- Kanały jonowe bramkowane światłem mogą być używane do przejściowej aktywacji lub inaktywacji neuronów żywych zwierząt
- Rozdział 13 W jaki sposób komórki uzyskują energię z pożywienia
- Rozkład i wykorzystanie cukrów i tłuszczów
- Rozkład cząsteczek pokarmu przebiega w trzech etapach
- Rozszczepiając cukier, glikoliza uwalnia energię
- Podczas glikolizy powstają ATP i NADH
- W nieobecności tlenu ATP może powstawać dzięki fermentacji
- Enzymy glikolityczne sprzęgają utlenianie z gromadzeniem energii w aktywowanych nośnikach
- W macierzy mitochondrialnej kilka typów cząsteczek organicznych ulega przekształceniu w acetylo-CoA
- Cykl kwasu cytrynowego dostarcza NADH poprzez utlenianie grup acetylowych do CO2
- Wiele szlaków biosyntezy rozpoczyna się od glikolizy lub cyklu kwasu cytrynowego
- W większości komórek synteza ATP zachodzi głównie dzięki transportowi elektronów
- Regulacja metabolizmu
- Reakcje kataboliczne i anaboliczne są uporządkowane i regulowane
- Regulacja przez sprzężenie zwrotne pozwala komórkom na przełączenie się z rozkładu glukozy na jej syntezę
- Komórki odkładają cząsteczki pożywienia w specjalnych magazynach, aby przygotować się na okres głodu
- Rozdział 14 Przekształcanie energii w mitochondriach i chloroplastach
- Większość energii w użytecznej postaci komórki pozyskują dzięki mechanizmom wykorzystującym błony
- Sprzężenie chemiosmotyczne jest pradawnym procesem, zachowanym we współczesnych komórkach
- Mitochondria i fosforylacja oksydacyjna
- Mitochondria dynamicznie zmieniają strukturę, lokalizację oraz swoją liczbę w komórce
- Mitochondria mają błonę zewnętrzną i wewnętrzną oraz dwa przedziały wewnętrzne
- Elektrony o wysokiej energii, niezbędne do syntezy ATP, są przechwytywane podczas cyklu kwasu cytrynowego
- Transport elektronów jest sprzężony z pompowaniem protonów
- Transport elektronów z NADH zachodzi z udziałem trzech dużych kompleksów enzymatycznych znajdujących się w wewnętrznej błonie mitochondrialnej
- Pompowanie protonów przyczynia się do powstania dużego elektrochemicznego gradientu protonowego w poprzek wewnętrznej błony mitochondrialnej
- Syntaza ATP wykorzystuje energię magazynowaną w elektrochemicznym gradiencie protonowym w celu wytwarzania ATP
- Elektrochemiczny gradient protonowy napędza również transport w poprzek wewnętrznej błony mitochondrialnej
- Szybkie przekształcanie ADP w ATP zachodzące w mitochondriach utrzymuje wysoką wartość stosunku ATP/ADP w komórkach
- Oddychanie komórkowe jest niezwykle wydajne
- Molekularne mechanizmy transportu elektronów i pompowania protonów
- Transport elektronów umożliwia pompowanie protonów
- Potencjał oksydoredukcyjny jest miarą powinowactwa do elektronów
- Transport elektronów uwalnia dużą ilość energii
- Metale ściśle związane z białkami stanowią uniwersalne nośniki elektronów
- Oksydaza cytochromu c katalizuje reakcję redukcji tlenu cząsteczkowego
- Chloroplasty i fotosynteza
- Chloroplasty przypominają mitochondria, lecz mają dodatkowy przedział – tylakoid
- Proces fotosyntezy wytwarza, a następnie wykorzystuje, ATP i NADPH
- Cząsteczki chlorofilu absorbują energię słoneczną
- Cząsteczki wzbudzonego chlorofilu przekazują energię do centrum reakcji
- Dwa różne fotosystemy współdziałają w celu syntezy ATP i NADPH
- Enzym rozszczepiający wodę, wchodzący w skład fotosystemu II, uwalnia tlen cząsteczkowy
- Źródłem elektronów dla pary specjalnej chlorofilu fotosystemu I jest fotosystem II
- Proces asymilacji węgla wykorzystuje ATP i NADPH w celu przekształcenia CO2 w węglowodany
- Cukry proste wytworzone w wyniku asymilacji węgla są magazynowane w postaci skrobi lub wykorzystywane do syntezy ATP
- Ewolucja systemów przekształcania energii
- Wykształcenie się procesu fosforylacji oksydacyjnej nastąpiło w kilku etapach
- Bakterie fotosyntetyzujące miały mniejsze wymagania wobec środowiska
- Strategia życiowa Methanococcus jannaschii sugeruje, że sprzężenie chemiosmotyczne jest pradawnym procesem
- Rozdział 15 Przedziały wewnątrzkomórkowe i transport białek
- Organelle błonowe
- Komórki eukariotyczne zawierają podstawowy zestaw organelli błonowych
- Organelle błonowe ewoluowały w różny sposób
- Sortowanie białek
- W komórce działają trzy mechanizmy transportu białek do organelli
- Sekwencje sygnałowe kierują białka do odpowiednich przedziałów
- Białka wnikają do jądra komórkowego przez kompleksy porowe
- Białka ulegają rozpleceniu, by wejść do mitochondriów i chloroplastów
- Białka trafiają do peroksysomów zarówno z cytozolu, jak i z retikulum endoplazmatycznego
- Białka wchodzą do retikulum endoplazmatycznego w trakcie swojej syntezy
- Syntezowane na powierzchni ER białka rozpuszczalne są uwalniane do światła ER
- Sygnały start i stop wyznaczają ustawienie białka transbłonowego w dwuwarstwie lipidowej
- Transport pęcherzykowy
- Pęcherzyki transportujące przenoszą białka rozpuszczalne i błonę między przedziałami
- Pączkowanie pęcherzyków jest napędzane przez proces składania białek opłaszczających
- Dokowanie pęcherzyków zależy od białek cumujących i białek SNARE
- Szlaki sekrecyjne
- Większość białek jest modyfikowana kowalencyjnie w ER
- Białka wychodzące z ER podlegają kontroli jakości
- Wielkość ER jest regulowana przez zapotrzebowanie na zwijanie białek
- Białka są dalej modyfikowane i sortowane w aparacie Golgiego
- Białka sekrecyjne są uwalniane z komórki w procesie egzocytozy
- Szlaki endocytozy
- Wyspecjalizowane komórki fagocytujące wchłaniają duże cząstki
- Płyn i makrocząsteczki są pobierane na drodze pinocytozy
- Endocytoza przebiegająca przy udziale receptorów zapewnia swoistą drogę do wnętrza komórek zwierzęcych
- Makrocząsteczki pobrane na drodze endocytozy są sortowane w endosomach
- Lizosomy są głównym miejscem trawienia wewnątrzkomórkowego
- Rozdział 16 Sygnalizacja komórkowa
- Główne zasady sygnalizacji komórkowej
- Sygnały mogą być wysyłane na dużą i małą odległość
- Ograniczony zestaw sygnałów zewnątrzkomórkowych może wywoływać ogromną różnorodność zachowań komórek
- Odpowiedź komórki na sygnał może być szybka lub wolna
- Receptory na powierzchni komórki przekazują sygnały za pośrednictwem wewnątrzkomórkowych szlaków sygnalizacyjnych
- Niektóre wewnątrzkomórkowe białka sygnałowe działają jak przełączniki molekularne
- Receptory na powierzchni komórki zalicza się do trzech głównych klas
- Receptory jonotropowe zamieniają sygnały chemiczne w elektryczne
- Receptory metabotropowe (współpracujące z białkami G)
- Stymulacja receptorów metabotropowych aktywuje podjednostki białek G
- Niektóre toksyny bakteryjne wywołują choroby na skutek zmiany aktywności białek G
- Niektóre białka G bezpośrednio regulują kanały jonowe
- Wiele białek G aktywuje enzymy błonowe uczestniczące w syntezie małych cząsteczek sygnałowych
- Szlak wykorzystujący cAMP może prowadzić do aktywacji enzymów i włączania genów
- Szlak fosfatydyloinozytolu uruchamia wzrost wewnątrzkomórkowego stężenia Ca2+
- Sygnał Ca2+ uruchamia wiele procesów biologicznych
- Szlak sygnalizacyjny przebiegający z udziałem receptora metabotropowego generuje rozpuszczalny gaz, który jest sygnałem przenoszonym do sąsiednich komórek
- Uruchamiane przez receptor metabotropowy wewnątrzkomórkowe kaskady sygnalizacyjne mogą osiągnąć zadziwiającą szybkość, wrażliwość i zdolność adaptacji
- Receptory katalityczne
- Aktywowane receptorowe kinazy tyrozynowe tworzą kompleks z wewnątrzkomórkowymi białkami sygnałowymi
- Większość receptorowych kinaz tyrozynowych aktywuje białko Ras wiążące GTP
- Receptorowe kinazy tyrozynowe aktywują kinazę
- PI-3K, co umożliwia tworzenie miejsc dokujących przez lipidy błony komórkowej
- Niektóre receptory aktywują szybką ścieżkę do jądra
- Niektóre zewnątrzkomórkowe cząsteczki sygnałowe przechodzą przez błonę komórkową i wiążą się z receptorami wewnątrzkomórkowymi
- Rośliny i zwierzęta wykorzystują różne receptory i strategie sygnalizacyjne
- Sieci kinaz białkowych integrują informacje, co umożliwia kompleksową kontrolę zachowania się komórek
- Rozdział 17 Cytoszkielet
- Filamenty pośrednie
- Filamenty pośrednie przypominają mocne liny
- Filamenty pośrednie zabezpieczają komórki przed stresem mechanicznym
- Otoczka jądrowa jest wzmocniona przez sieć filamentów pośrednich
- Białka łącznikowe wiążą filamenty cytoszkieletu i trawersują otoczkę jądrową
- Mikrotubule
- Mikrotubule są pustymi w środku rurkami ze strukturalnie odmiennymi końcami
- Centrosom jest głównym ośrodkiem organizującym mikrotubule w komórkach zwierzęcych
- Mikrotubule wykazują dynamiczną niestabilność
- Dynamiczna niestabilność jest napędzana przez hydrolizę GTP
- Dynamika mikrotubul może być modyfikowana przez leki
- Mikrotubule organizują wnętrze komórki
- Białka motoryczne kierują transportem wewnątrzkomórkowym
- Mikrotubule i białka motoryczne umiejscawiają organelle w cytoplazmie
- Rzęski i wici zawierają stabilne mikrotubule przemieszczane przez dyneinę
- Filamenty aktynowe
- Filamenty aktynowe są cienkie i giętkie
- Mechanizmy polimeryzacji aktyny i tubuliny są podobne
- Liczne białka wiążą się z aktyną i modyfikują jej właściwości
- Kora komórki bogata w filamenty aktynowe znajduje się pod błoną komórkową większości komórek eukariotycznych
- Pełzanie komórki zależy od aktyny korowej
- Białka wiążące aktynę wpływają na typ wypustek formowanych na krawędzi wiodącej komórki
- Sygnały zewnątrzkomórkowe mogą zmieniać ułożenie filamentów aktynowych
- Aktyna wiąże się z miozyną, by tworzyć struktury kurczliwe
- Skurcz mięśnia
- Skurcz mięśnia zależy od oddziaływań filamentów aktynowych z miozyną
- Podczas skurczu mięśnia filamenty aktynowe ślizgają się między filamentami miozynowymi
- Skurcz mięśnia jest wyzwalany przez nagły wzrost stężenia Ca2+ w cytozolu
- Różne typy komórek mięśniowych pełnią zróżnicowane funkcje
- Rozdział 18 Cykl komórkowy
- Cykl komórkowy w zarysie
- Eukariotyczny cykl komórkowy zazwyczaj obejmuje cztery fazy
- System kontroli cyklu komórkowego włącza główne procesy cyklu komórkowego
- Kontrola cyklu komórkowego jest podobna u wszystkich eukariontów
- System kontroli cyklu komórkowego
- System kontroli cyklu komórkowego jest sprawowany przez cyklicznie aktywowane kinazy białkowe nazwane Cdk
- Różne kompleksy cyklina–Cdk włączają różne etapy cyklu komórkowego
- Transkrypcja i proteoliza uczestniczą w regulacji stężenia cyklin
- Aktywność kompleksów cyklina–Cdk zależy od fosforylacji i defosforylacji
- Aktywność Cdk może zostać zablokowana przez białkowe inhibtory Cdk
- System kontroli cyklu komórkowego może wstrzymać cykl komórkowy w różny sposób
- Faza G1
- Cdk są konsekwentnie inaktywowane w fazie G1
- Mitogeny pobudzają wytwarzanie cyklin, co stymuluje podział komórki
- Uszkodzenie DNA może czasowo zatrzymać przebieg fazy G1
- Komórki mogą opóźniać przebieg podziałów komórkowych przez dłuższy czas i przejść w szczególny stan, w którym nie zachodzą podziały komórkowe 642
- Faza S
- S–Cdk rozpoczyna replikację DNA i blokuje jego ponowną replikację
- Niezakończona replikacja może zatrzymać cykl komórkowy w fazie G2
- Faza M
- M–Cdk kieruje wejściem w mitozę
- Kohezyny i kondensyny uczestniczą w przygotowaniu podwojonych chromosomów do rozdzielenia
- Mitozę i cytokinezę przeprowadzają odrębne maszyny zbudowane z elementów cytoszkieletu
- Faza M dokonuje się etapami
- Mitoza
- Centrosomy podwajają się, co ułatwia utworzenie dwóch biegunów wrzeciona mitotycznego
- Składanie wrzeciona mitotycznego zaczyna się w profazie
- Chromosomy przyłączają się do wrzeciona mitotycznego w prometafazie
- Chromosomy wspomagają utworzenie wrzeciona mitotycznego
- W metafazie chromosomy ustawiają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona
- Proteoliza powoduje rozdział chromatyd siostrzanych w anafazie
- Chromosomy podlegają segregacji w anafazie
- Nieprzyłączony chromosom zapobiega rozdziałowi chromatyd siostrzanych
- Otoczka jądrowa odtwarza się w telofazie
- Cytokineza
- Wrzeciono mitotyczne wyznacza płaszczyznę podziału cytoplazmy
- W komórkach zwierzęcych pierścień kurczliwy zbudowany jest z filamentów aktyny i miozyny
- Cytokineza w komórkach roślinnych obejmuje utworzenie nowej ściany komórkowej
- W czasie podziału komórki organelle otoczone błoną muszą zostać rozdzielone do komórek potomnych
- Kontrola liczby i wielkości komórek
- Apoptoza pomaga regulować liczbę komórek zwierząt
- W apoptozie uczestniczy kaskada proteaz wewnątrzkomórkowych
- W apoptozie wywołanej sygnałami wewnątrz- komórkowymi uczestniczą białka z rodziny Bcl-2
- Sygnały wywołujące apoptozę mogą również pochodzić z innych komórek
- Podziały, wzrost i przeżycie komórek zwierzęcych zależą od sygnałów zewnątrzkomórkowych
- Czynniki przeżycia hamują apoptozę
- Mitogeny stymulują podziały komórek poprzez promowanie ich wejścia w fazę S
- Czynniki wzrostu stymulują wzrost komórek
- Niektóre zewnątrzkomórkowe białka sygnałowe hamują przeżywanie, podziały i wzrost komórek
- Rozdział 19 Rozmnażanie płciowe i genetyka
- Zalety płci
- W rozmnażaniu płciowym uczestniczą komórki diploidalne i haploidalne
- Rozmnażanie płciowe przyczynia się do różnorodności genetycznej
- Rozmnażanie płciowe daje organizmom konkurencyjną przewagę w zmieniającym się środowisku
- Mejoza i zapłodnienie
- Mejoza obejmuje replikację DNA i następujące po niej dwa podziały jądra komórkowego
- Podczas profazy mejozy podwojone chromosomy homologiczne łączą się w pary
- W każdym biwalencie rekombinacja zachodzi między chromosomami matczynymi i ojcowskimi
- Łączenie się chromosomów w pary i rekombinacja zapewniają prawidłową segregację chromosomów homologicznych
- W wyniku drugiego podziału mejotycznego powstają haploidalne jądra potomne
- Haploidalne gamety zawierają losowo wymieszaną informację genetyczną
- Mejoza nie jest bezbłędna
- Zapłodnienie odbudowuje cały diploidalny genom
- Mendel i prawa dziedziczenia
- Mendel badał cechy dziedziczone w sposób nieciągły
- Mendel obalił inne teorie dziedziczenia
- Eksperymenty Mendla wykazały istnienie alleli dominujących i recesywnych
- Gamety przenoszą pojedyncze allele wszystkich cech
- Prawo segregacji Mendla dotyczy wszystkich organizmów rozmnażających się płciowo
- Allele różnych cech podlegają niezależnej segregacji
- Zachowanie chromosomów w czasie mejozy leży u podstaw praw dziedziczenia Mendla
- Geny znajdujące się w tym samym chromosomie podlegają niezależnej segregacji dzięki rekombinacji
- Mutacje genów mogą powodować utratę lub nabycie funkcji
- Każdy z nas jest nosicielem wielu potencjalnie szkodliwych mutacji recesywnych
- Genetyka jako narzędzie doświadczalne
- Klasyczne podejście genetyczne rozpoczyna się od losowej mutagenezy
- Genetyczne badanie przesiewowe umożliwia identyfikację mutantów, u których nie zachodzą wybrane procesy komórkowe
- Mutanty warunkowe umożliwiają badanie mutacji letalnych
- Test komplementacji pozwala sprawdzić, czy dwie mutacje dotyczą tego samego genu
- Odkrywanie genetyki człowieka
- Zespoły haplotypów odziedziczyliśmy po naszych przodkach
- Polimorfizmy pomagają wyjaśnić naszą ewolucyjną historię
- Badania genetyczne pomagają w poszukiwaniu przyczyn chorób człowieka
- Większość rzadko występujących, groźnych chorób człowieka to skutki mutacji pojedynczych genów
- Powszechnie występujące choroby ludzi są zwykle związane z licznymi mutacjami i czynnikami środowiskowymi
- Badania asocjacyjne całego genomu mogą pomóc w poszukiwaniach mutacji związanych z chorobami
- Musimy się jeszcze wiele dowiedzieć na temat genetycznych podstaw chorób oraz zmienności naszego gatunku
- Rozdział 20 Zespoły komórek: tkanki, komórki macierzyste i nowotwory
- Macierz zewnątrzkomórkowa i tkanki łączne
- Komórki roślinne mają twarde ściany zewnętrzne
- Mikrofibryle celulozowe zapewniają ścianie komórki roślinnej wytrzymałość na rozciąganie
- Tkanka łączna zwierząt składa się głównie z macierzy zewnątrzkomórkowej
- Kolagen zapewnia wytrzymałość na rozciąganie w zwierzęcych tkankach łącznych
- Komórki wydzielają i organizują kolagen
- Integryny łączą macierz zewnątrzkomórkową z cytoszkieletem wewnątrz komórek
- Żele polisacharydów i białek wypełniają wolne przestrzenie i przeciwdziałają ściskaniu
- Nabłonki pokrywające i połączenia międzykomórkowe
- Nabłonki mają spolaryzowane powierzchnie i spoczywają na błonie podstawnej
- Połączenia zamykające tworzą szczelny nabłonek oraz oddzielają jego powierzchnie szczytowe i podstawne
- Połączenia międzykomórkowe związane z cytoszkieletem efektywnie łączą komórki nabłonka między sobą i z błoną podstawną
- Połączenia komunikacyjne umożliwiają jonom nieorganicznym i małym cząsteczkom przechodzenie z komórki do komórki
- Komórki macierzyste i odnowa tkanek
- Tkanki są zorganizowaną mieszaniną wielu typów komórek
- Różne tkanki podlegają odnawianiu z różną częstotliwością
- Komórki macierzyste i proliferujące komórki prekursorowe są niewyczerpanym źródłem ostatecznie zróżnicowanych komórek
- Swoiste sygnały utrzymują populacje komórek macierzystych
- Komórki macierzyste mogą służyć do naprawy uszkodzonych tkanek
- Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste stanowią dogodne źródło ludzkich komórek podobnych do ES
- Mysie i ludzkie pluripotencjalne komórki macierzyste w kulturach komórkowych mogą tworzyć organoidy
- Nowotwory
- Komórki nowotworowe nadmiernie proliferują i migrują w sposób nieprawidłowy
- Badania epidemiologiczne identyfikują możliwe do uniknięcia przyczyny nowotworów
- Nowotwory powstają na skutek nagromadzenia się mutacji somatycznych
- Komórki nowotworowe ewoluują, nabierając cech dających im przewagę w konkurencji z komórkami prawidłowymi
- Dwie główne klasy genów są kluczowe dla rozwoju nowotworu: onkogeny i geny supresorowe
- Mutacje sprawcze nowotworów związane są z kilkoma ważnymi ścieżkami metabolicznymi
- Rak jelita grubego ukazuje, jak utrata funkcji genu supresorowego może prowadzić do rozwoju nowotworu
- Zrozumienie biologii komórki nowotworowej umożliwia opracowanie nowych strategii terapeutycznych
- Odpowiedzi O-1
- Słowniczek S-1
- Indeks I-1
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)