Spis treści:

1. Uwagi wstępne, cel i metoda pracy
2. Rozdział 1. Poglądy głównych twórców samorządu terytorialnego oraz ich kontekst historyczny i kulturowy - w poszukiwaniu współczesnej inspiracji
3. 1.1. "Ojcowie samorządu" - uzasadnienie wyboru
4. 1.2. Jean-Jacques Rousseau - gmina "starsza od państwa" i naturalne prawa jej mieszkańców
5. 1.3. Baron Heinrich vom Stein - uniwersalna idea reformy państwa - współudział i współodpowiedzialność
6. 1.4. Alexis de Tocqueville - wolna gmina podstawą wolnych społeczeństw
7. 1.5. Rudolf von Gneist - samorząd jako uzupełniający system realizacji woli państwowej, państwo jako zbiorowy obowiązek
8. 1.6. Lorenz von Stein - samorząd jako społeczny obszar wolności, narodziny nadzoru
9. 1.7. Paul Laband - samorząd jako forma samoograniczenia się państwa dla sprawnego administrowania, ku pozytywizmowi prawniczemu
10. 1.8. Tadeusz Bigo - celowe rozproszenie władzy państwowej a związki publicznoprawne
11. 1.9. Aleksander Kroński - samodzielny zarząd osób bezpośrednio zainteresowanych
12. 1.10. Stanisław Kasznica - prekursor partycypacji oraz uznania roli innowacji społecznych
13. 1.11. Adolf Gasser - samorząd terytorialny "ratunkiem dla Europy"
14. Rozdział 2. Główne fazy rozwoju idei samorządu terytorialnego
15. 2.1. Uwagi wstępne
16. 2.2. Lata 1809-1849: bunt przeciw absolutyzmowi
17. 2.3. Lata 1850-1914: stabilizacja idei i praktyki, wielkie debaty europejskie
18. 2.4. Lata 1918-1939: samorząd wobec nowych zadań i wyzwań: Wielkiego Kryzysu i narastającego totalitaryzmu
19. 2.5. Lata 1945-1988: odmienne losy samorządu na Wschodzie i Zachodzie Europy po II wojnie światowej w świetle doktryny prawa administracyjnego
20. 2.5.1. Europa Środkowa i Wschodnia - narzucony kres samorządu, triumf centralizacji
21. 2.5.2. Wolny Zachód Europy - rozwój teorii samorządu i jego europeizacja
22. 2.5.2.1. Samorząd terytorialny w odbudowie demokratycznej legitymacji władzy publicznej
23. 2.5.2.2. Rozwój teorii samorządu i jego europeizacja
24. 2.5.2.3. Idea prywatyzacji zadań publicznych i jej konsekwencje dla podstaw teorii samorządu
25. 2.5.2.4. Pojęcia samorządu wobec ofensywy nowych teorii administracji
26. 2.6. Lata 1989-2001: odrodzenie samorządu terytorialnego jako część procesu transformacji ustrojowej - w poszukiwaniu ustroju optymalnego
27. 2.6.1. Samorząd terytorialny jako fi lar demokratycznego państwa prawnego w świetle nauki prawa administracyjnego
28. 2.6.2. Konstytucyjna gwarancja samorządu terytorialnego i jej znaczenie w stabilizacji ustrojowej administracji
29. 2.7. Lata 2001-2018: samorząd współczesny - ku europeizacji
30. Rozdział 3. Fundamenty aksjologiczne samorządu terytorialnego
31. 3.1. Pomocniczość - powstanie i ewolucja idei
32. 3.1.1. Źródła koncepcji - katolicka nauka społeczna w obronie podmiotowości
33. 3.1.2. Pomocniczość w zarządzaniu lokalnym Europy - uzasadnienie teoretyczne
34. 3.1.3. Kryzys idei pomocniczości jako mechanizmu ochronnego i jej odrodzenie
35. 3.1.4. Pomocniczość jako idea na trudne czasy i uniwersalność jej zastosowania
36. 3.2. Decentralizacja
37. 3.3. Decentralizacja jako ustrojowa zasada podstawowa
38. 3.4. Demokracja
39. 3.4.1. Demokratyczna organizacja samorządu
40. 3.4.2. Demokratyczna kontrola samorządu
41. 3.4.3. Demokratyczna legitymacja samorządu
42. Rozdział 4. Samorząd w państwie współczesnym
43. 4.1. Uwagi wstępne
44. 4.2. Samorząd terytorialny a parlament
45. 4.3. Samorząd terytorialny a sądownictwo
46. 4.4. Samorząd terytorialny a administracja rządowa jako część władzy wykonawczej
47. 4.5. Pojęcie władztwa administracyjnego
48. 4.6. Erozja władztwa samorządu terytorialnego
49. 4.6.1. Depopulacja i nomadyzacja
50. 4.6.2. Deindustrializacja a specjalne strefy ekonomiczne
51. 4.6.3. Prywatyzacja i jej ograniczenia
52. 4.6.4. Uspołecznienie a rezonans społeczny
53. 4.6.5. Recentralizacja i jej ideologiczne uzasadnienia
54. 4.7. Konsekwencje teoretyczne zmian
55. Rozdział 5. Samorząd czasów przełomu
56. 5.1. Globalizacja i odmiejscowienie administrowania na poziomie lokalnym i ponadlokalnym
57. 5.2. Ofensywa cyfryzacji - wirtualne wspólnoty i ich samorządy czy wirtualne społeczności?
58. 5.3. eSamorząd w ePaństwie - perspektywy i granice
59. 5.4. Standardy samorządu terytorialnego - perspektywy gminy
60. 5.5. Samorząd terytorialny - ratunek dla Europy?
61. 5.5.1. Zaufanie i otwartość w "demokracji nieufnych"
62. 5.5.2. Bliskość i lokalność w anonimowym społeczeństwie
63. 5.5.3. Dobro wspólne w świecie eskalacji konfliktów
64. 5.5.4. Racjonalność jako płaszczyzna legitymacji działania w czasach postprawdy
65. Podsumowanie i wnioski
66. Bibliografia

Zobacz spis treści

---